25.04.2024

   Masaj, hareketsiz durumdaki vücut yüzeyine el ile yapılan tedavi. Masajı mekanik tedavi ya da tıbbi jimnastik ile karıştırmamak gerekir. Sağlık kuralları ve tedavi yönünden etkileri ilk çağlardan beri bilinen masaj, masaj yapılan bölgenin dokuları üzerinde özellikle mekanik ve dolaysız bir etki yapar. Bu etki masaj uygulayan kişinin enerjisi ile orantılı olarak ya da çok derine ulaşır. Masaj ayrıca sinirsel reflekslerle uygulandığı bölgenin çevresinde de dolaylı bir etki yapar. Bu etki, masajın uygulandığı deri yüzeyinin genişliğine bağlı olarak, kan damarlarının genleşme ve büzülmesini şaftlar.
   Masaj ya bir tek vücut bölgesine (kısmi masaj) ya da bütün vücut üzerine uygulanır, (genel ya da tam masaj) ve kuru elle ya da özel yağlı maddeler ya da kremlerle yağlanmış elle yapılır. Eğer masaj el yerine özel araçlarla yapılacak olursa mekanik masaj adını alır.
   El masajı ilk çağlardan bu yana bilinen bir tedavi usulüdür. Yunanlılar masajı hemen hemen her gün estetik amaçla (lüzumsuz yağların vücuttan atılması) ve sağlık amacıyla, özellikle yarışmalardan önce ve sonra kasların çözülmesi ve gerginleşmesi için uygularlardı. Masajın hem sağlık kuralları hem de tedavi yönünden sağladığı büyük yararlan ilk kez ünlü Yunan hekimi Hippokrates saptamıştır.
   Masaj sadece kas kütleleri ve bunların kasılma yetenekleri üzerinde değil, fakat diğer dokular ve organik işlevler üzerinde de etki yapar. Masajın sağladığı yararlar şöyle sıralanabilir: Deri yumuşar, daha fazla kanla beslenir, ölü hücrelerin (boynuzsu üst deri parçalan) dökülmesi ve yağ bezlerinin salgıladığı yağın vücuttan atılması kolaylaşır. Böylece deri hem daha fazla kanla beslenir hem de hücre metabolizması hızlanır. Ayrıca organik zehirli maddeler derideki delikler yolu ile vücuttan dışarı atılır.
   Deri altında da kan ve lenf akımı çoğalır. Bu nedenle ödemler yeniden soğurulur ve morartılar geçer. Bundan başka deri altı yağları da harekete geçer ve dolaşım içindeki yeniden soğurulmaları kolaylaştırır. Bu nedenle masaj, şişman insanlardaki yağ birikintilerini çözer.
   Masaj kasların gerginliğini ve kasılabilirliğini artırır. Çünkü masaj hareketleri mekanik yolla dolaysız olarak kas tellerinin kasılmalarını kamçılar, beslenmeyi ve bunun sonucu gelişimi artırırlar. Sertleşmiş bağ ve kirişler masaj sayesinde yeniden esneklik kazanırlar.
Gevşemiş eklemler, çevresel eklem kaslarının gerginliklerinin artması ile sağlamladırlar. Sen ve oynaklığını yitirmiş eklemler ise gev şer ve hareket kazanırlar. Bundan başka masaj eklem boşluğunda bulunabilen sıvıların yeniden soğurulmasını sağlar. Bu arada eklemlerin serbest hareket etmelerini önleyen ya da sınırlayan eklem yapışıklıktan giderilir.
   Kan ve lenf dolaşımı olumlu bir şekilde etkilenir ve hız kazanır. Masaj daha iyi beslenen çevresel dokularda atardamar kanının daha çok toplanmasına yol açarak toplardamarların ve yüzeysel lenf damarlarının boşalmasını hızlandırır. Hareket sinirlen bulunduktan kaslara beyinden gelen emirleri çok daha süratli bir şekilde iletirler. Duyu sinirleri de aşın duyarlılık kazanırlar. Karın zarı çeperi üzerine uygulanan masaj mide salgılarını artırır mide ve bağırsak çeperlerinin sığamsal kasılmasını etkiler. Masaj tekniği elle yapılan birkaç temel manevraya dayanır. Bunlar sürtünme, bastırma, ovma, vurma, yoğurma ve titreşimdir. Titreşim, titreşim veren elektrikli aygıtlarla (vibratör) da sağlanabilir.
   Sporcuların yarışmalardan önce yaptıkları masaj, kasları en yüksek güce ulaştırma amacını güder. Estetik masaj yüzdeki yağ birikimlerini, kırışıklıkları, yanaklardaki gevşekliği ve gözaltındaki sarkıklıkları gidermek için yapılır. Tedavi edici masaja ise birtakım hastalıklarda (ivegen romatizma, lumbago, kas tıkanıklıkları, çıkıklar, eklem kaynaşması ve sertleşmesi, oburluk, artrit, damla hastalığı, mide genişlemesi, kabızlık) başvurulur.